|
اثر زمان، مقدار و روش مصرف نیتروژن بر عملکرد، اجزاء عملکرد و برخی صفات مورفولوژیکی گندم زمستانه
|
محمد میرزاخانی*   ، علیرضا دادیان |
|
|
|
چکیده: (191 مشاهده) |
مقدمه: گندم یکی از محصولات استراتژیک کشور بوده و بیش از 45 درصد پروتئین و 55 درصد کالری مورد نیاز جمعیت کشور را تأمین میکند. نیتروژن نقش مهمی در افزایش عملکرد دارد؛ بهطوریکه کمبود آن بیش از سایر عناصر غذایی به چشم می‌خورد و امروزه کم‌تر خاک زراعی وجود دارد که نیاز به مصرف کود نیتروژنه نداشته باشد. بهطور کلی کشاورزان در تولید محصولات زراعی، جهت کسب حداکثر عملکرد، کود نیتروژن را بیش از مقدار توصیه شده به کار میبرند.
مواد و روش‌ها: بهمنظور بررسی اثر زمان، مقدار و روش مصرف نیتروژن بر عملکرد و اجزاء عملکرد گندم زمستانه، در سال زراعی 98-1397 در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی دانشگاه پیام نور اراک آزمایشی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای زمان مصرف کود اوره در سه سطح (مصرف نصف کود در زمان کاشت + مصرف نصف کود در مرحله پنجهدهی، مصرف نصف کود در مرحله پنجهدهی + مصرف نصف کود در زمان ساقهدهی و مصرف نصف کود در زمان ساقهدهی + مصرف نصف کود در زمان سنبلهدهی) تیمار مقدار مصرف کود اوره در دو سطح (مصرف 150 و 300 کیلوگرم در هکتار) و تیمار روش مصرف کود اوره نیز در سه سطح (خاک مصرف، آب مصرف و محلولپاشی روی برگها) به صورت فاکتوریل در کرتهای آزمایشی جاگذاری و اجرا شدند.
نتایج: نتایج نشان داد که اثر زمان مصرف به جز بر طول ریشک و تعداد دانه در سنبله و اثر مقدار نیتروژن به جز بر تعداد دانه در سنبله و سنبلچه بر سایر صفات معنیدار بود. همچنین تأثیر روش مصرف کود اوره بر صفات ارتفاع گیاه، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبلچه، تراکم سنبله و عملکرد دانه معنیدار بود. با مقایسه سطوح مختلف تیمار زمان مصرف کود اوره، تیمار مصرف نصف کود اوره در زمان کاشت + مصرف نصف کود در مرحله پنجهزنی با میانگین 3219 کیلوگرم در هکتار و تیمار مصرف نصف کود اوره در مرحله ساقهدهی + مصرف نصف کود در مرحله سنبلهدهی با میانگین 2797 کیلوگرم در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند.
نتیجه‌گیری کلی: نتایج این تحقیق نشان داد که تأخیر در مصرف کود نیتروژن میتواند موجب کاهش عملکرد دانه به میزان 10/13 درصد شود که نشان دهنده کاهش و یا به تعویق افتادن هر یک از مراحل فنولوژیکی رشد گیاه است. بنابراین با توجه به اهمیت تغذیه گیاهان زراعی با عنصر نیتروژن و نقش بسیار مهم نیتروژن در فرآیندهای رشد و نمو گندم، مدیریت مقدار، زمان و روش مصرف کود نیتروژن بسیار موثر است. |
|
| واژه‌های کلیدی: تراکم سنبله، شاخص برداشت، طول ریشک، عملکرد بیولوژیکی |
|
|
متن کامل [PDF 439 kb]
(43 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اکوفیزیولوژِی
دریافت: 1402/12/26 | پذیرش: 1402/12/28 | انتشار: 1402/12/28
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
