مقدمه: در مناطق خشک و نیمه‌خشک تنش خشکی بهعنوان عامل اصلی و شوری به عنوان عامل ثانویه رشد و عملکرد گیاه را کاهش می‌دهد.یکی از راه کارهای بهبود مشکل شوری استفاده از باکتری‌های محرک رشد و قارچ مایکوریزا است. باکتری‌های محرک رشد یک گروهی از باکتری‌های ریزوسفری است که با تولید موادی رشد گیاه را افزایش می‌دهند و یا با سنتز هورمون‌های گیاهی مانند اکسین، سیتوکنین و جیبرلین و یا سنتز آنزیم‌هایی، می‌توانند رشد و نمو گیاهی را تعدیل نمایند. همزیستی با قارچ میکوریز بهعنوان یک جز مهم در بیشتر اکوسیستم‌های کشاورزی بواسطه نقش آنها در تغذیه گیاهی و سلامتی خاک به حساب می‌آید. محلول پاشی یونیکونازول میتواند رشد زیشه تعداد پنجه، سطح برگ گیاه را بهبود بخشد و همچنین میزان فتوسنتز و قندهای محلول را افزایش دهد. از این رو از استفاده از کودهای زیستی و یونیکونازول میتواند بهعنوان فاکتورهای مدیریتی برای افزایش عملکرد گندم تحت شرایط شوری خاک پیشنهاد شود. مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی اثر یونیکونازول و کودهای زیستی برعملکرد، انتقال مجدد ماده خشک و برخی شاخصهای رشدی گندم در شرایط شوری خاک، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه روبسته پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1397 انجام شد. تیمارها شامل الف) شوری خاک در چهار سطح (عدم اعمال شوری بهعنوان شاهد و اعمال شوریهای 40، 80 و 120 میلیمولار در خاک با نمک NaCl) و ب) کاربرد یونیکونازول و کودهای زیستی در هفت سطح (شاهد یا عدم کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازول، کاربرد قارچ میکوریزا، یونیکونازول، باکتری سودوموناس، میکوریز با سودوموناس، میکوریز با یونیکونازول، کاربرد میکوریز با یونیکونازول و سودوموناس) بودند. نتایج: نتایج نشان دادند که کاربرد کودهای زیستی و یونیکونازول در شرایط عدم اعمال شوری، شاخص سطح برگ (98/50 درصد)، سرعت رشد محصول(44/17 درصد)، سرعت فتوسنتز خالص (10/53 درصد)، ماده خشک کل (67/27 درصد) و عملکرد دانه (84/108 درصد) را نسبت به عدم کاربرد یونیکونازول و کودهای زیستی در بالاترین سطح از شوری خاک افزایش دادند؛ در حالی که کاربرد یونیکونازول و کودهای زیستی تحت شرایط عدم اعمال شوری انتقال ماده خشک (207/0 گرم بر بوته) و سهم فرآیند انتقال مجدد در عملکرد دانه (92/12 درصد) را کاهش و سهم نسبی فتوسنتز جاری در عملکرد دانه (07/87 درصدی) نسبت به عدم محلولپاشی یونیکونازول و عدم کاربرد کودهای زیستی تحت بالاترین سطح از شوری خاک را افزایش دادند. نتیجه‌گیری کلی: براساس نتایج این پژوهش، کاربرد یونیکونازول و کودهای زیستی میتواند عملکرد دانه گندم را بواسطه بهبود شاخصهای رشدی گندم و فتوسنتز جاری در شرایط شوری خاک افزایش دهد.
Aghaei F, Seyed Sharifi R, Narimani H. Effects of uniconazole and biofertilizers on some growth indices and contribution of dry matter remobilization in grain yield of wheat
(Triticum aestivum L.) under soil salinity. 3 2023; 7 (13) :1-22 URL: http://arpe.gonbad.ac.ir/article-1-400-fa.html
آقایی فاطمه، سیدشریفی رئوف، نریمانی حامد. تأثیر یونیکونازول و کودهای زیستی بر برخی شاخصهای رشدی و سهم فرایند انتقال مجدد در عملکرد دانه گندم در شرایط شوری خاک. 1. 1402; 7 (13) :1-22
