|
تأثیر دما، غلظت و مدت زمان پرایمینگ با اسیدسالیسیلیک بر خصوصیات جوانه‌زنی و درصد بقاء گیاهچه عدس (Lens culinaris Medik)
|
| جعفر نباتی*، سید جلال آذری |
|
|
|
چکیده: (3759 مشاهده) |
چکیده
مقدمه: شرایط اقلیمی ایران به‌نحوی است که دارای انواع تنش‌ها مانند سرما می‌باشد. تنش سرما هنگام جوانه‌زنی بذر اغلب گیاهان موجب اختلال در بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی و در نهایت ممانعت از خروج ریشه‌چه و کاهش درصد و سرعت جوانه‌زنی می‌گردد. یکی از کاربردی‌ترین راه‌ها برای رفع این مشکل پرایمینگ است. پرایمینگ به‌عنوان یک تکنیک آسان، کم هزینه و سریع برای بهبود جوانه‌زنی بذور پیشنهاد شده است. اسیدسالیسیلیک یک تنظیم‌کننده رشد گیاهی است که در مقادیر کم در گیاهان وجود داشته و نقش مهمی در ایجاد مقاومت به تنش‌های محیطی از جمله تنش سرما در برخی گیاهان بر عهده دارد.
مواد و روش‌ها: به‌منظور تعیین مناسب‌ترین غلظت و زمان پرایمینگ با اسیدسالیسیلیک آزمایشی در دو مرحله اجرا گردید. عوامل آزمایشی شامل چهار غلظت محلول اسیدسالیسیلیک (38، 50، 63 و 75 میلی‌گرم در لیتر)، سه زمان پرایمینگ (4، 8 و 14 ساعت) و دو دما (5 و 20 درجه سانتی‌گراد) بود. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در مرحله اول و پنج تکرار در مرحله دوم در سال 1396 در پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد. مرحله اول آزمایش در شرایط آزمایشگاه و مرحله دوم با استفاده از گیاهچه‌های حاصل از مرحله قبل و در شرایط طبیعی در گلدان اجرا شد.
نتایج: نتایج نشان دادند که سرعت 50 درصد جوانه‌زنی و یکنواختی جوانه‌زنی تحت تأثیر دما قرار گرفت؛ به‌طوری‌که در هر دو خصوصیت بهترین نتیجه از دمای 20 درجه سانتی‌گراد به‌ترتیب با 0710/0 و 428/0 به‌دست آمد. در مورد مدت زمان آبنوشی تنها صفت یکنواختی جوانه‌زنی و در دماهای مورد آزمایش صفات سرعت 50 درصد جوانه‌زنی، شاخص جوانه‌زنی وزنی و یکنواختی جوانه‌زنی معنی‌دار گردیدند. یکنواختی جوانه‌زنی بیش‌ترین درصد بقا پس از زمستان از غلظت 38 میلی‌گرم در لیتر اسیدسالیسیلیک و مدت 14 ساعت پرایمینگ حاصل شد که نسبت به غلظت 75 میلی‌گرم در لیتر اسیدسالیسیلیک و همین مدت پرایمینگ افزایش 8/42 درصدی نشان داد. با وجود این‌که تأثیر غلظت‌های مختلف اسیدسالیسیلیک بر شاخص‌های تعداد بذر جوانه‌زده، درصد جوانه‌زنی و سرعت جوانه‌زنی معنی‌دار نبود؛ اما بیش‌ترین مقدار این شاخص‌ها (به‌ترتیب 4/14، 9/95 و 0434/0) از غلظت 75 میلی‌گرم در لیتر به‌دست آمد.
نتیجه‌گیری: این پژوهش بیانگر عدم تفاوت معنی‌دار بین سطوح پرایمینگ با اسیدسالیسیلیک در مورد خصوصیات جوانه‌زنی بذر عدس می‌باشد؛ اما پرایمینگ با اسیدسالیسیلیک توانسته است که باعث بهبود مقاومت گیاه عدس نسبت به تنش سرما شود و بیش‌ترین درصد بقا پس از زمستان از غلظت 38 میلی‌گرم در لیتر اسیدسالیسیلیک و مدت زمان آبنوشی 14 ساعت حاصل شد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: اسیدسالیسیلیک، تنش سرما، سرعت جوانه‌زنی، درصد بقاء، یکنواختی جوانه‌زنی |
|
|
متن کامل [PDF 752 kb]
(418 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اکوفیزیولوژِی
دریافت: 1398/5/28 | پذیرش: 1398/5/28 | انتشار: 1398/5/28
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
