تناوب زراعی بر میزان جذب نیتروژن توسط گیاهان، کارایی مصرف کودهای نیتروژنه و مقدار بذر تأثیرگذار است، بنابراین انتخاب یک نظام تناوبی با کارایی بالای نیتروژن در کاهش مصرف انرژی و افزایش سطح پایداری بوم نظامهای زراعی موثر می‌باشد. به‌منظور تعیین همبستگی برخی صفات، اجزای عملکرد و نیز روابط علت و معلولی بین آن‌ها در تناوب گندم-گندم و چغندرقند-گندم آزمایش به‌صورت فاکتوریل مرکب در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط اقلیممساعد و نسبتاً مرطوب گلستان (شهرستان گنبد کاووس) طی سال 92-91 اجرا شد. تیمارها شامل تراکم در ۳ سطح (۳۰۰، ۳۵۰ و ۴۰۰ بذر در مترمربع) و کود نیتروژن در ۴ سطح (صفر، ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) بود. نتایج نشان داد که، بیشترین عملکرد دانه در تراکم 350 بذر در مترمربع و مقدار 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به‌دست آمد. اثرات متقابل نیتروژن × تراکم بر روی صفت عملکرد بیولوژیکی معنیدار بود. در تناوب گندم-گندم و چغندرقند-گندم همبستگی عملکرد دانه با عملکرد بیولوژیکی مثبت و معنیدار بود.به‌طور کلی و با توجه به همبستگیهای محاسبه شده در این تناوب، برای بدست آوردن حداکثر عملکرد دانه می‌توان به افزایش صفتی نظیر عملکرد بیولوژیکی متکی بود. در تناوب چغندرقند-گندم، تعداد دانه در سنبله به‌دلیل اثر مستقیم مثبت و اثر غیر مستقیم تعداد سنبله در مترمربع از طریق صفت تعداد دانه در سنبله میتواند به‌عنوان مهمترین صفات جهت افزایش عملکرد دانه مورد توجه قرار گیرند.
ahmadkhansari V, sabori H, biyabani A, gholizade A, falahi G A, Zarei M. Study of correlation and path analysis of agronomic traits in wheat-wheat and sugar beet-wheat rotations . 3 2016; 2 (2) :145-156 URL: http://arpe.gonbad.ac.ir/article-1-76-fa.html
احمدخوانساری وصال، صبوری حسین، بیابانی عباس، قلی زاده عبداللطیف، فلاحی حسین علی، زارعی مهدی. مطالعه همبستگی و تجزیه علیت صفات زراعی در تناوب گندم-گندم و چغندرقند-گندم . 1. 1394; 2 (2) :145-156
