|
بررسی اثر تنش غرقاب در مرحله گیاهچه‌ای بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف گندم (Triticum aestivum L)
|
| سارا پیردهقان، علی راحمی کاریزکی*، ابراهیم غلامعلی پورعلمداری، حسین صبوری |
|
|
|
چکیده: (4662 مشاهده) |
چکیده
مقدمه: گندم با سطح زیر کشت بیش از 240 میلیون هکتار در جهان مهم‌ترین منبع غذایی و اقتصادی بیش از یک میلیارد انسان در کشورهای در حال توسعه است. غرقاب به‌عنوان تنش غیرزیستی و از خطرناک‌ترین رخداد‌های طبیعی است؛ که فشار شدیدی را بر گیاهان ایجاد می‌کند؛ زیرا آب اضافه در محیط زندگی گیاه می‌تواند آن را از اکسیژن و دی‌اکسید‌کربن محروم نماید؛ لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر تنش غرقابی در مراحل گیاهچه‌ای بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم طراحی و اجرا گردید.
مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی تأثیر تنش غرقابی در مراحل گیاهچه‌ای بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس در سال زراعی 96-95 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دوره‌های مختلف غرقابی (صفر، 10 و 20 روز) و ارقام گندم (شامل کریم، کوهدشت، لاین17، قابوس و آفتاب، مروارید، آذر2، سرداری، گنبد و زاگرس) بود. در هر گلدان 5 عدد بذر کشت شد و پس از سبزشدن و در مرحله سه برگی به تعداد سه گیاهچه کاهش یافت.
نتایج: نتایج تجزیه واریانس نشان دادند که اثر رقم بر تمامی صفات و اثر غرقاب هم در همه صفات به غیر از صفت طول سنبله در سطح احتمال یک درصد معنی‌دارشدند؛ اما اثر متقابل رقم × غرقاب در صفات تعداد پنجه بارور و وزن خشک بوته غیرمعنی‌دار و در صفت تعداد دانه در سطح احتمال پنج درصد و باقی صفات در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. با توجه به نتایج مقایسه میانگین، رقم آذر 2 و سرداری بیشترین ارتفاع بوته در همه سطوح تنش را داشتند. طول خوشه حساسیتی به تنش نشان نداد و رقم گنبد نسبت به سایر ارقام بیشترین طول خوشه را داشت. با افزایش سطوح تنش میانگین تعداد دانه در هر پنجه و وزن دانه در هر پنجه افزایش و میانگین تعداد پنجه بارور کاهش یافت؛ بر همین اساس رقم گنبد پایین‌ترین تعداد پنجه بارور و بالاترین تعداد دانه در هر پنجه و وزن دانه در هر پنجه را دارا بود؛ هم‌چنین با توجه به نتایج رقم گنبد در سطوح تنش بالاترین عملکرد و رقم آفتاب بالاترین شاخص برداشت را داشت.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بدست آمده تنش غرقابی باعث کاهش معنی‌دار برخی صفات از جمله ارتفاع بوته، تعداد پنجه بارور و عملکرد دانه و افزایش برخی از صفات مانند تعداد دانه در پنجه و وزن کل دانه و شاخص برداشت شد. با این حال می توان بیان داشت که رقم گنبد در شرایط تنش رقم برتر بود. اما به طور کلی ارقام مختلف واکنش‌های متفاوتی به تنش داشتند؛ لذا پیشنهاد می‌شود که تنش در مراحل بعدی رشد هم اعمال شود.
|
|
| واژه‌های کلیدی: تنش، غرقاب، عملکرد، شاخص برداشت |
|
|
متن کامل [PDF 653 kb]
(501 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اکوفیزیولوژِی
دریافت: 1398/5/28 | پذیرش: 1398/5/28 | انتشار: 1398/5/28
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
