|
کاربرد باکتری تثبیت‌کننده نیتروژن (chrococcum Azotobacter) و باکتری حل‌کننده فسفات (Pseudomonas putida) در گیاه سویا تحت رژیم‌های مختلف آبیاری
|
| مجید قنبری، علی مختصی بیدگلی*، پرنیان طالبی سیه‌سران، حسن پیرانی، سهیل کرم‌نیا |
|
|
|
چکیده: (5989 مشاهده) |
مقدمه: با توجه به نوسان شرایط محیطی، خشکی عمده‌ترین محدودیت در تولیدات محصولات زراعی بوده و حدود ٤٠ تا 45 درصد از عملکرد محصولات زراعی را کاهش می‌دهد. تنش خشکی از تأثیرگذارترین نوع تنش در تولید دانه‌های روغنی در جهان به‌شمار می‌آید و می‌تواند تولید را در بسیاری از زمین‌های زراعی به شدت کاهش دهد. میکروارگانیسم‌های خاک‌زی در تثبیت نیتروژن هوا و انحلال فسفات‌های نامحلول خاک، هم‌چنین سنتز هورمون‌های محرک رشد نظیر ایندول استیکاسید، جیبرلین‌ها، سیتوکینین‌ها و هم‌چنین سنتز ویتامین‌ها و اسیدهای آمین مؤثر بوده و موجب افزایش عملکرد می‌گردند. در پژوهش حاضر تأثیر کاربرد باکتری تثبیت‌کننده نیتروژن ازتوباکتر کروکوکوم و باکتری حل‌کننده فسفات سودوموناس پوتیدا بر کاهش اثرات کمبود آب آبیاری در رقم زراعی سویا تحت شرایط مزرعه مورد مطالعه قرار گرفته است.
مواد و روش‌ها: این تحقیق به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 95-1394 در دانشگاه تربیت مدرس به اجرا درآمد. در این آزمایش چهار تیمار آبیاری (شامل: 15 (شاهد)، 30 (تنش ملایم)، 45 (تنش متوسط) و 60 (تنش شدید) درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس از زمان گلدهی تا پایان دوره رشد) و چهار نوع تلقیح بذر سویا با باکتری (شامل: شاهد یا بدون مصرف باکتری، تلقیح با ازتوباکتر کروکوکوم، تلقیح با سودوموناس پوتیدا و تلقیح با هر دو باکتری) در نظر گرفته شدند. طول ردیف‌ها در هر کرت آزمایشی ٦ متر با فاصله ۵٠ سانتی‌متر از هم در نظر گرفته شد. فاصله بین کرت‌ها و بین تکرارها به‌ترتیب یک و ۵/٣ متر در نظر گرفته شد. فاصله هر بوته از یکدیگر روی ردیف‌های کاشت ٨ سانتی‌متر در نظر گرفته شد. زمان‌بندی آبیاری براساس درصد تخلیه رطوبت خاک در ظرفیت زراعی در منطقه ریشه و عمق مدیریت آبیاری برای سویا حدود 30 سانتی‌متر در نظر گرفته شد.
نتایج: نتایج این تحقیق نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته و تعداد شاخه‌های جانبی، کمترین ارتفاع نخستین غلاف از سطح زمین، بیشترین تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه، عملکرد ماده خشک و شاخص برداشت در تیمار کاربرد توأم ازتوباکتر کروکوکوم و سودوموناس پوتیدا در سطوح مختلف کم‌آبیاری مشاهده گردید. از نظر رژیم آبیاری، بیشترین ارتفاع بوته و تعداد شاخه‌های جانبی، کمترین ارتفاع نخستین غلاف از سطح زمین، بیشترین تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، عملکرد دانه، عملکرد ماده خشک در تیمار شاهد مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: به‌طورکلی می‌توان نتیجه گرفت که کاربرد ازتوباکتر به تنهایی موجب افزایش 25 درصد عملکرد دانه، کاربرد سودوموناس پوتیدا به تنهایی موجب افزایش 30 درصد عملکرد دانه و کاربرد توأم هر دو باکتری موجب افزایش 42 درصد عملکرد دانه شد که نشان‌دهنده توانایی کاربرد توأم ازتوباکتر کروکوکوم و سودوموناس پوتیدا در افزایش عملکرد و اجزای عملکرد در شرایط تنش بوده و در بروز مقاومت در گیاه سویا و جلوگیری از افت شدید عملکرد بسیار مؤثر است. |
|
| واژه‌های کلیدی: واژه‌های کلیدی: سویا، انحلال فسفر، تثبیت‌کننده نیتروژن، فسفر معدنی، کمبود آب |
|
|
متن کامل [PDF 951 kb]
(849 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اکوفیزیولوژِی
دریافت: 1397/12/26 | پذیرش: 1397/12/26 | انتشار: 1397/12/26
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
