TY - JOUR JF - gnbd-arpe JO - 3 VL - 6 IS - 2 PY - 2020 Y1 - 2020/2/01 TI - TT - بررسی عملکرد و صفات مرفولوژیکی برخی محصولات علوفه‌ای جدید و گیاهان علوفه‌ای فراموش شده در استان گلستان N2 - چکیده مقدمه: کمبود آب در فصل تابستان موجب شده است تولیدکنندگان به فکر تهیه علوفه­‌های پائیزه باشند. در اراضی کوهستانی نیز کشاورزان در راستای توسعه صنعت دامپروری علاقمند کشت و کار گیاهان علوفه­‌ای کم‌توقع از قبیل خلر و ماشک هستند تا فرسایش خاک را کنترل نمایند. بنابراین نیاز به ایجاد خلاقیت در تعیین محصولات جدید در راستای افزایش حاصلخیزی خاک و کاهش مصرف مواد شیمیایی بیش از پیش احساس می‌گردد. مواد و روش‌ها: به منظور بررسی عملکرد و صفات مرفولوژیکی برخی از گیاهان علوفه ای جدید و فراموش شده، آزمایشی طی سال­های 1394 و 1395 در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه گرگان اجرا گردید. در این تحقیق کلزای علوفه­‌ای (Brassica sp.)، باقلای علوفه‌­ای () (Vicia faba L.)، ترشک Rumex congelumeratus)) و نخود علوفه­ای ((Vicia faba pisom به عنوان گیاهان علوفه‌ای جدید با تریتیکاله wittmack.x.) (Tritic osecale، چغندر علوفه­ای Beta maritima))، خلر (Lathyrus sativus) و ماشک (Vicia narbonensis) که در سال­های اخیر خیلی کم زراعت شدند، مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج: نتایج آزمایش حاکی از آن است که، چغندر علوفه‌ای با عملکرد 11/74 تن در هکتار، کلزای علوفه‌ای با عملکرد 83/28 تن در هکتار و باقلای علوفه‌ای با عملکرد 98/26 تن در هکتار به‌ترتیب دارای بیشترین عملکرد بودند. ولی چغندر علوفه‌ای به دلیل عدم مکانیزاسیون شستشو و چاپر شدن، در حال حاضر توصیه نمی‌شود. مرتفع‌ترین محصول کلزای علوفه‌ای (51/141 سانتی‌متر) بود و باقلای علوفه‌ای (6/130 سانتی‌متر) در رتبه بعدی قرار گرفت؛ ولی بقیه محصولات در کلاس‌های آماری پائین­تری قرار گرفتند. نتیجه‌گیری: به‌­طور کلی می­توان گفت که در صورت جایگزینی کلزای علوفه­‌ای به جای تریتیکاله در عرصه‌های شمال استان علاوه‌بر استفاده از مزایای رعایت کردن تناوب، 18/9 درصد افزایش محصول در پی خواهد داشت. واژه‌های کلیدی: باقلای علوفه‌­ای، تریتیکاله، چغندر علوفه­‌ای، کلزای علوفه­‌ای، لگوم‌­ها، عملکرد علوفه SP - 45 EP - 58 AD - UR - http://arpe.gonbad.ac.ir/article-1-368-fa.html ER -