TY - JOUR JF - gnbd-arpe JO - 3 VL - 6 IS - 1 PY - 2019 Y1 - 2019/9/01 TI - TT - بررسی تأثیر کود زیستی نیتروکسین و ورمی‌کمپوست بر بهبود عملکرد کمی گیاه دارویی همیشه بهار (.Calendula officinalis L) N2 - چکیده مقدمه: یکی از ارکان اصلی کشاورزی پایدار استفاده از کودهای زیستی در اکوسیستم‌های زراعی با هدف حذف کاربرد کود‌های شیمیایی است. به‌کارگیری کودهای بیولوژیک به‌­عنوان یک استراتژی در کشاورزی پایدار می‌تواند علاوه‌بر افزایش تولید گیاهان دارویی، سبب افزایش میزان ماده مؤثره آن‌ها نیز شود. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر سطوح مختلف کودهای آلی و زیستی بر صفات کمی گیاه دارویی همیشه‌ بهار در جهت بهینه‌سازی شرایط کاشت و پرورش سالم آن انجام شد. مواد و روش­‌ها: به‌منظور بررسی اثرات سطوح مختلف ورمی‌کمپوست و نیتروکسین بر خصوصیات کمی گیاه دارویی همیشه بهار آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 94-1393 در گلخانه دانشگاه گنبد کاووس اجرا گردید. عامل اول تیمار کودی ورمی‌کمپوست در 6 سطح (صفر، 10، 20، 40، 70 و 100 درصد ورمی‌کمپوست) و عامل دوم کود بیولوژیکی نیتروکسین که شامل دو سطح تلقیح (25 میلی‌لیتردر هر کیلو خاک) و عدم تلقیح نیتروکسین بود. نتایج: نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر ورمی‌کمپوست، نیتروکسین و اثر متقابل ورمی‌کمپوست × نیتروکسین بر تمام صفات مورد مطالعه به جزء تعداد گل در گلدان و ارتفاع اندام هوایی معنی‌دار شد. براساس نتایج مقایسه میانگین بیش‌ترین تعداد و وزن گل در گلدان در تیمارهای 70 درصد ورمی‌کمپوست بدون تلقیح نیتروکسین و کم‌ترین مقدار وزن گل و تعداد گل مربوط به تیمار شاهد با تلقیح نیتروکسین بود. بیشترین مقدار زیست توده به تیمار70 درصد ورمی‌کمپوست بدون تلقیح نیتروکسین و کم‌ترین مقدار آن به تیمار شاهد با تلقیح نیتروکسین اختصاص داشت. بیش‌ترین ارتفاع اندام هوایی در تیمار 40 درصد ورمی‌‌کمپوست با تلقیح نیتروکسین و کمترین میزان آن در تیمار شاهد با تلقیح نیتروکسین به‌دست آمد. بیش‌ترین طول ریشه در تیمار 10 درصد ورمی‌کمپوست بدون تلقیح نیتروکسین و کم‌ترین آن در تیمار 40 درصد ورمی‌کمپوست با تلقیح نیتروکسین به‌دست آمد. هم‌چنین طولانی‌ترین زمان از اولین ظهور گل تا 50 درصد گلدهی مربوط به تیمار شاهد بدون تلقیح نیتروکسین و کم‌ترین مدت زمان مربوط به تیمار 10 درصد ورمی‌کمپوست بدون تلقیح نیتروکسین بود. نتیجه‌­گیری: نتایج این بررسی نشان داد کاربرد کود‌های زیستی ورمی‌کمپوست و نیتروکسین به صورت تلفیقی باعث افزایش عملکرد زیستی گیاه دارویی همیشه بهار گردید. بیشترین عملکرد کمی از قبیل تعداد گل در بوته در تیمارهای 10 و 20 درصد ورمی‌کمپوست با تلقیح نیتروکسین به‌‍‌دست آمد. در گیاه دارویی همیشه بهار میزان تولید گل خشک در واحد سطح، به عنوان عملکرد اقتصادی در نظر گرفته می­شود، که اگر هدف تولید زینتی و باغی این گیاه باشد، تیمارهای کودی مورد مطالعه پیشنهاد می‌شود. SP - 21 EP - 36 AD - UR - http://arpe.gonbad.ac.ir/article-1-352-fa.html ER -