2
1
3
Literature & Humanities
http://arpe.gonbad.ac.ir
1
admin
9
10
8
7
14
8888
13
fa
jalali
1397
12
1
gregorian
2019
3
1
5
2
online
1
fulltext
fa
بررسی روابط منبع و مخزن گندم (Triticum aestivum L) در شرایط متفاوت محیطی
اکوفیزیولوژِی
Ecophysiology
پژوهشي
Research
<div style="text-align: justify;"><span style="font-size:16px;"><strong><span style="font-family:b nazanin;">چکیده</span></strong><strong><span dir="LTR"><span style="font-family:times new roman,serif;"></span></span></strong><br>
<strong><span style="font-family:b nazanin;">مقدمه:</span></strong><span style="font-family:b nazanin;"> گندم زمستانه بیش­ترین اهمیت را در سیستم­های زراعی ایران دارد. شناخت</span> <span style="font-family:b nazanin;">روابط</span> <span style="font-family:b nazanin;">منبع</span> <span style="font-family:b nazanin;">و</span> <span style="font-family:b nazanin;">مخزن</span> <span style="font-family:b nazanin;">در</span> <span style="font-family:b nazanin;">فرآیند تولید</span> <span style="font-family:b nazanin;">مواد اصل از فتوسنتز</span> <span style="font-family:b nazanin;">در</span> <span style="font-family:b nazanin;">گندم</span> <span style="font-family:b nazanin;">می­تواند</span> <span style="font-family:b nazanin;">در</span> <span style="font-family:b nazanin;">شناخت خصوصیات</span> <span style="font-family:b nazanin;">فیزیولوژیکی</span> <span style="font-family:b nazanin;">مناسب</span> <span style="font-family:b nazanin;">برای</span> <span style="font-family:b nazanin;">تغییر عملکرد</span> <span style="font-family:b nazanin;">دانه استفاده</span> <span style="font-family:b nazanin;">شود. کاهش</span> <span style="font-family:b nazanin;">تعداد</span> <span style="font-family:b nazanin;">دانه</span> <span style="font-family:b nazanin;">برای</span> <span style="font-family:b nazanin;">مطالعه</span> <span style="font-family:b nazanin;">روابط منبع</span> <span style="font-family:b nazanin;">و</span> <span style="font-family:b nazanin;">مخزن</span> <span style="font-family:b nazanin;">به</span> <span style="font-family:b nazanin;">شرطی</span> <span style="font-family:b nazanin;">با</span> <span style="font-family:b nazanin;">موفقیت</span> <span style="font-family:b nazanin;">همراه</span> <span style="font-family:b nazanin;">است که</span> <span style="font-family:b nazanin;">منبع محدودکننده</span> <span style="font-family:b nazanin;">باشد</span><span dir="LTR"><span style="font-family:times new roman,serif;">.</span></span><span style="font-family:b nazanin;"> اگر در</span> <span style="font-family:b nazanin;">روند</span> <span style="font-family:b nazanin;">انتقال</span> <span style="font-family:b nazanin;">مواد حاصل از</span> <span style="font-family:b nazanin;">فتوسنتز</span> <span style="font-family:b nazanin;">مانعی نباشد،</span> <span style="font-family:b nazanin;">عملکرد</span> <span style="font-family:b nazanin;">واقعی</span> <span style="font-family:b nazanin;">در</span> <span style="font-family:b nazanin;">اثر</span> <span style="font-family:b nazanin;">ظرفیت مخزن</span> <span style="font-family:b nazanin;">و</span> <span style="font-family:b nazanin;">یا محدودیت</span> <span style="font-family:b nazanin;">شیره پرورده و</span> <span style="font-family:b nazanin;">سهم</span> <span style="font-family:b nazanin;">انتقال</span> <span style="font-family:b nazanin;">مجدد ماده</span> <span style="font-family:b nazanin;">خشک</span> <span style="font-family:b nazanin;">به</span> <span style="font-family:b nazanin;">مخازن</span> <span style="font-family:b nazanin;">در</span> <span style="font-family:b nazanin;">گندم</span> <span style="font-family:b nazanin;">به</span> <span style="font-family:b nazanin;">ماده</span> <span style="font-family:b nazanin;">خشک اندام­های</span> <span style="font-family:b nazanin;">رویشی</span> <span style="font-family:b nazanin;">در مرحله</span> <span style="font-family:b nazanin;">گرده­افشانی بستگی داشته</span> <span style="font-family:b nazanin;">و</span> <span style="font-family:b nazanin;">ماده</span> <span style="font-family:b nazanin;">خشک</span> <span style="font-family:b nazanin;">بیش­تر</span> <span style="font-family:b nazanin;">اندام­ها</span> <span style="font-family:b nazanin;">در</span> <span style="font-family:b nazanin;">مرحله</span> <span style="font-family:b nazanin;">ذکر شده به</span> <span style="font-family:b nazanin;">افزایش</span> <span style="font-family:b nazanin;">حرکت</span> <span style="font-family:b nazanin;">مجدد</span> <span style="font-family:b nazanin;">مواد ذخیره­ای</span> <span style="font-family:b nazanin;">به</span> <span style="font-family:b nazanin;">دانه­ها منجر میشود</span><span dir="LTR"><span style="font-family:times new roman,serif;">.</span></span><span style="font-family:b nazanin;"> هدف از این مطالعه بررسی ارتباط مراحل فنولوژیکی با عملکرد گندم با توجه به روابط منبع و مخزن در شرایط متفاوت محیطی می­باشد.</span><br>
<strong><span style="font-family:b nazanin;">مواد و روشها:</span></strong><span style="font-family:b nazanin;"> به­منظور مطالعه ارتباط مراحل فنولوژیکی با عملکرد گندم با توجه به روابط منبع و مخزن در شرایط متفاوت محیطی آزمایشی به­صورت فاکتوریل بر پایه بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار رقم گندم (بکراس روشن، پیشتاز، چمران و مهدوی) و چهار تاریخ کاشت (اول آبان، 25 آبان، 20 آذر و 15 دی) بود. این پژوهش در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سبزوار اجرا شد.</span><br>
<strong><span style="font-family:b nazanin;">نتایج:</span></strong><span style="font-family:b nazanin;"> نتایج نشان داد که در سال اول روز از پنجه­زنی تا طویل شدن ساقه با تاخیر در کاشت (از 25 آبان تا 15 دی) 85 روز کاهش یافت. تاخیر در کاشت باعث کاهش زمان تا رسیدن به گرده­افشانی شد؛ بنابراین هم زمان تولید ماده خشک قابل انتقال و هم تولید آغازی­های سنبله، سنبلچه و گلچه (مخازن) را کاهش داد در نتیجه بر روابط منبع و مخزن تاثیر گذاشت.</span><span style="font-family:b nazanin;"> با افزایش میانگین دمای گرده­افشانی تا رسیدگی فیزیولوژیکی مشخص شد که حرکت مجدد ماده خشک نیز کاهش یافت. </span><span style="font-family:b nazanin;">رابطه تعداد دانه در مترمربع با حرکت مجدد ماده خشک از ساقه به­صورت خطی بود که نشاندهنده تاثیر مثبت تعداد و حجم مخزن بر تولید منبع و افزایش حرکت مجدد ماده خشک بود. درصد حرکت مجدد هم با افزایش تعداد دانه در مترمربع افزایش یافت؛ ولی از حدود 20000 دانه در مترمربع به بعد روند نزولی داشت. با تولید دانه بیشتر از 20000 عدد، در نتیجه مواد قبل از گرده­افشانی صرف تولید آغازی­های تولید دانه شد؛ لذا ماده خشک کمتری ذخیره شده و در زمان پر شدن دانه به نسبت ذخیره کمتری موجود بود تا از طریق حرکت مجدد به دانه انتقال یابد.</span><br>
<strong><span style="font-family:b nazanin;">نتیجه­گیری:</span></strong><span style="font-family:b nazanin;"> با افزایش زمان گرده­افشانی تا رسیدگی فیزیولوژیکی حرکت مجدد ماده خشک از ساقه به­صورت خطی افزایش یافت. دما نیز طول این دوره را کاهش داد و طول دوره پر شدن دانه در تاریخ کاشت­های آخر کاهش یافت؛ بنابراین دما </span><span style="font-family:b nazanin;">با تاثیر بر کاهش طول دوره پر شدن دانه می­تواند بر حرکت مجدد ماده خشک ذخیره شده قبل از گرده‎افشانی نیز موثر باشد.</span><span style="font-family:b nazanin;"> دمای قبل از گرده­افشانی از یک طرف آغازی­های تعداد دانه را کاهش داد و از طرفی تولید ماده خشک در این دوره کم شد بنابراین از این طریق میتواند بر روابط منبع و مخزن موثر باشد.</span><br>
<br>
</span></div>
آغازی, دما, دوره پر شدن دانه, رسیدگی فیزیولوژیکی, گردهافشانی
92
112
http://arpe.gonbad.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-34-54&slc_lang=fa&sid=1
عباس ابهری
10031947532846002191
10031947532846002191
Yes
علی اصغر آبسالان
10031947532846002192
10031947532846002192
No