مطالعه حاضر به­منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ رقم محلی اصفهان انجام شد. بدین‌منظور، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان در سال ۱۳۹۱ انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل تاریخ کاشت (۱۷ فروردین، ۶ اردیبهشت و ۲۹ اردیبهشت) و تراکم بوته (۱۵، ۴۰، ۶۵ و ۹۰ بوته در مترمربع) بودند. نتایج نشان داد، روند تغییرات تعداد طبق در بوته و تعداد دانه در طبق در تاریخ کاشت‌های اول و دوم به­‌وسیله معادله توانی توصیف شد. تعداد طبق در بوته در تاریخ کاشت‌های اول و دوم به­‌ترتیب با شیب ۷۹/۰ و ۷۸/۰ کاهش یافت. هم‌چنین تعداد دانه در طبق در تاریخ کاشت‌های اول و دوم به‌­ترتیب با شیب ۳۰/۰ و ۲۶/۰ کاهش یافت. در تاریخ کاشت سوم این اجزای عملکرد به­صورت خطی و به‌ترتیب با شیب ۰۳/۰ و ۱۵/۰ کاهش یافتند. در تاریخ کاشت اول، عملکرد دانه در واحد سطح به­‌صورت خطی و با شیب ۰۳/۱ کاهش یافت. در تاریخ کاشت‌های دوم و سوم روند تغییرات عملکرد به­‌وسیله معادله درجه دوم توصیف شد. با توجه به این معادلات، تراکم بوته مطلوب برای به­دست آوردن حداکثر عملکرد دانه ۸/۵۵ بوته در مترمربع برای تاریخ کاشت دوم و ۶/۵۶ بوته در مترمربع برای تاریخ کاشت سوم تخمین زده شد.

به‌منظور بررسی اثرات تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گلرنگ آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان در سال ۱۳۹۱ انجام شد. فاکتورها شامل سه تاریخ کاشت (۱۶ فروردین، ۶ اردیبهشت و ۲۷ اردیبهشت) و چهار رقم (۴۱۱، محلی اصفهان، سینا و صفه) بودند. نتایج نشان داد، اجزای عملکرد تحت تأثیر تاریخ کاشت و رقم قرار گرفتند؛ به‌‏طوری‌که کاشت زودتر باعث افزایش تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه شد. تعداد دانه در طبق در ارقام محلی اصفهان و صفه، و وزن هزار دانه در ارقام ۴۱۱ و سینا بالاترین مقدار را داشتند. در تاریخ کاشت اول بیشترین عملکرد دانه با میانگین ۵۰۴۴ کیلوگرم در هکتار مربوط به رقم ۴۱۱ بود؛ که اختلاف معنی‏داری با رقم محلی اصفهان نداشت. در تاریخ کاشت دوم و سوم ارقام از نظر عملکرد دانه اختلاف معنی‏داری نداشتند. عملکرد دانه این ارقام در تاریخ کاشت دوم بین ۱۵۷۵ تا ۷/۱۷۱۶ و در تاریخ کاشت سوم بین ۸۲۳ تا ۱۱۷۶ کیلوگرم در هکتار متغیر بود. شاخص برداشت فقط تحت تاثیر رقم قرار گرفت؛ به‎طوری‌که رقم سینا با ۴۳ درصد بیشترین شاخص برداشت را داشت و فقط با رقم ۴۱۱ اختلاف معنی‏داری نداشت. به‌طور کلی استنباط شد؛ استفاده از ارقام ۴۱۱ و محلی ‎اصفهان در تاریخ کاشت اول مناسب هستند.